| Πηγή: www.e-psychology.gr (Κατερίνα Γερολύμπου) |
Νέες μορφές εγκληματικών πράξεων δεν εμφανίζονται συχνά στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Ωστόσο, τον 21ο αιώνα με αφορμή την ανακάλυψη και τη χρήση του Διαδικτύου ένα νέο είδος εγκλήματος άρχισε να εμφανίζεται και να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις, το ονομαζόμενο διαδικτυακό έγκλημα (cybercrime - internet crime).
 |
| Διαδικτυακό έγκλημα |
Είναι γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω του οποίου εκτελεί μια σειρά δραστηριοτήτων, όπως είναι η αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, η ειδησεογραφική ενημέρωση, η ανταλλαγή πληροφοριών, η διαφήμιση, η επικοινωνία κ.λπ. Οι προαναφερθείσες δραστηριότητες μέσω του Διαδικτύου αποτελούν την θετική εφαρμογή αυτών των υπηρεσιών. Υπάρχει όμως και μια αρνητική διάσταση που σχετίζεται με την χρησιμοποίηση των υπηρεσιών του Διαδικτύου με σκοπό τη θυματοποίηση και εκμετάλλευση πολιτών, επιχειρήσεων, ακόμη και των κυβερνητικών υπηρεσιών (π.χ. στρατός, κρατικές μυστικές υπηρεσίες). Η ανησυχία και κατ' επέκταση η ανασφάλεια που συνδέεται με τη χρήση του Διαδικτύου καταφαίνεται από το γεγονός ότι το 70% των ατόμων που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο πιστεύει ότι είναι πιο πιθανό να πέσει θύμα διαδικτυακού εγκλήματος (π.χ. κλοπή πιστωτικής κάρτας) από ότι κάποιας άλλης μορφής εγκλήματος (Reisig, et. al., 2009). Οι λόγοι που οι εγκληματίες προτιμούν τη χρήση του Διαδικτύου είναι επειδή τους επιτρέπει πρόσβαση σε ένα μεγάλο εύρος ατόμων, έχει χαμηλό κόστος και κίνδυνο, εξασφαλίζει την ανωνυμία και δεν υπάρχουν καθόλου γεωγραφικοί περιορισμοί. Αν σ' αυτά προστεθεί και ο εθισμός στο internet έχουμε τις προϋποθέσεις που καθιστούν το Διαδίκτυο ιδανικό μέρος δραστηριοποίησης ατόμων με προβληματικές συμπεριφορές.
Το διαδικτυακό έγκλημα μπορεί να πάρει διάφορες μορφές από την οικονομική απάτη ως την έκθεση σε κίνδυνο ανηλίκου. Μια από τις πιο απειλητικές μορφές του ηλεκτρονικού εγκλήματος, δεδομένου ότι ολοένα και περισσότερα παιδιά έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι αυτό που αφορά την παιδική, ηλεκτρονική πορνογραφία ή την σεξουαλική παρενόχληση ανηλίκων στο διαδίκτυο. Τα ερευνητικά δεδομένα επισημαίνουν ότι το 1/5 των ανηλίκων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο έχει προσεγγιστεί σεξουαλικά από άτομα που συνάντησαν σε αυτό, και ενώ πολλά από τα παιδιά είναι σε θέση να προστατεύσουν τον εαυτό τους και να μην ανταποκριθούν στις πιέσεις των ενηλίκων, υπάρχει μια κατηγορία ανηλίκων που πέφτει θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και επίθεσης.
Πολύ συχνά οι ενήλικες προσεγγίζουν ανηλίκους δημιουργώντας μια ψεύτικη ταυτότητα και παρουσιάζοντας τον εαυτό τους έχοντας την ίδια ηλικία με τον ανήλικο-στόχο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά αυτών των παραβατών που συνοψίζονται στα ακόλουθα: στην πλειονότητά τους είναι άντρες, μεταξύ 26- 39 ετών, με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, οι οποίοι εργάζονται με πλήρες ωράριο και χαρακτηρίζονται από δυσκολία στη διαμόρφωση και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων (Mitchell, Wolak and Finkelhor, 2005; Wyker, 2007).
Στα πλαίσια της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκου εντάσσεται και η διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού, όπου πρόκειται για ένα σχετικά νέο φαινόμενο και το οποίο περιλαμβάνει τη συλλογή και τη διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού στο Διαδίκτυο. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που γονείς στρέφονται σε γραφεία ιδιωτικών ερευνών προκειμένου να διελευκάνουν ή και να αποτρέψουν τέτοιου είδους διαδικτυακές απειλές.
Οι συγκεκριμένοι παραβάτες μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες:
σε αυτούς που συλλέγουν πορνογραφικό υλικό στα πλαίσια μιας γενικότερης σεξουαλικής παραβατικότητας, σε αυτούς που συλλέγουν για να ικανοποιήσουν μια αναπτυσσόμενη σεξουαλική ανάγκη ή ενδιαφέρον για τα παιδιά και σε αυτούς που έρχονται σε επαφή με το συγκεκριμένο πορνογραφικό υλικό λόγω περιέργειας.
Το ερώτημα που γεννιέται και στο οποίο δεν μπορεί να δοθεί μια απόλυτη απάντηση είναι το αν αυτή η κατηγορία παραβατών είναι αυτή που διαπράττει και τα εγκλήματα σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων. Τα μέχρι τώρα δεδομένα επισημαίνουν ότι είναι μια ετερογενής ομάδα, στα πλαίσια όμως της οποίας υπάρχουν και αυτοί που παρενοχλούν σεξουαλικά παιδιά (13%).
Το πρόβλημα που ανακύπτει είναι η προστασία παιδιών από το διαδίκτυο αξίζει να δούμε ότι το προφίλ των παραβατών για τη διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού αποτελείται από τα εξής χαρακτηριστικά: είναι μεταξύ 25- 50 ετών, τείνουν να έχουν λιγότερα προβλήματα με τη χρήση ουσιών, αποτυγχάνουν στη δημιουργία στενών, διαπροσωπικών σχέσεων, παρουσιάζουν προβλήματα στη σεξουαλική αυτορρύθμιση (π.χ. αποκλίνουσες σεξουαλικές συμπεριφορές, έντονη σεξουαλική ενασχόληση, κ.α.), φοβούνται την απόρριψη και έχουν υψηλά επίπεδα ψυχοπαθολογίας (Webb, Craissati and Keen, 2007).
Το πρόβλημα που ανακύπτει είναι η προστασία παιδιών από το διαδίκτυο αξίζει να δούμε ότι το προφίλ των παραβατών για τη διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού αποτελείται από τα εξής χαρακτηριστικά: είναι μεταξύ 25- 50 ετών, τείνουν να έχουν λιγότερα προβλήματα με τη χρήση ουσιών, αποτυγχάνουν στη δημιουργία στενών, διαπροσωπικών σχέσεων, παρουσιάζουν προβλήματα στη σεξουαλική αυτορρύθμιση (π.χ. αποκλίνουσες σεξουαλικές συμπεριφορές, έντονη σεξουαλική ενασχόληση, κ.α.), φοβούνται την απόρριψη και έχουν υψηλά επίπεδα ψυχοπαθολογίας (Webb, Craissati and Keen, 2007).
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσο και με ποιον τρόπο μπορεί να προστατευθεί ο κάθε πολίτης και ιδιαίτερα τα παιδιά και οι έφηβοι από αυτή τη μορφή εγκληματικότητας. Ο εθισμός στο ίντερνετ είναι πλέον υπαρκτό γεγονός, γι' αυτό και είναι σημαντικό να δούμε τα μέτρα αντιμετώπισης. Αυτά εντάσσονται σε δύο κατηγορίες στα προληπτικά και στα κατασταλτικά. Στην πρώτη κατηγορία απαιτείται η ενεργοποίηση και η ενημέρωση των πολιτών για τους πιθανούς τρόπους δράσης των εγκληματιών του Διαδικτύου, αξιοποιώντας για παράδειγμα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προς αυτήν την κατεύθυνση. Στα κατασταλτικά μέτρα, πρωταγωνιστικό ρόλο καλούνται να αναλάβουν οι αστυνομικές αρχές κάθε χώρας, οι οποίες θα πρέπει να διαθέτουν τα μέσα και το θεωρητικό υπόβαθρο για τον εντοπισμό και τη σύλληψη αυτών των παραβατών.
Μια διαδεδομένη τεχνική στην περίπτωση της σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων στο Διαδίκτυο είναι η χρήση αστυνομικών οργάνων που αναλαμβάνουν να παίξουν το ρόλο ανηλίκων προκειμένου να εντοπιστούν οι δράστες.
Συμπερασματικά, γίνεται σαφές ότι για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτό το νέο είδος εγκληματικών ενεργειών χρειάζεται η σύμπραξη των πολιτών, των αστυνομικών δυνάμεων αλλά και της πολιτείας μέσω της θέσπισης ενός νομοθετικού πλαισίου που θα καταδικάζει τέτοιου είδους εγκληματικές πράξεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου